Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη χρήση των αντηλιακών

Η ηλιακή ακτινοβολία και οι επιδράσεις της στον άνθρωπο

Υπεριώδης Ακτινοβολία (UV – UVA & UVB)

H ακτινοβολία UVA διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα από τη UVB, ενώ η δράση της είναι συνεχής, σε όλη τη διάρκεια της μέρας και του χρόνου. Η ακτινοβολία UVA ευθύνεται για την πρόωρη γήρανση της επιδερμίδας (φωτογήρανση) αφού καταστρέφει το κολλαγόνο με αποτέλεσμα το δέρμα να χάνει την ελαστικότητά του και να εμφανίζονται ρυτίδες.

Επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας UVA

• Γήρανση – Bαθιές Ρυτίδες
• Πανάδες & Ανομοιόμορφος χρωματικός τόνος
• Καταστροφή του DNA

Η ακτινοβολία UVB είναι πιο έντονη τους καλοκαιρινούς μήνες και η έντασή της κορυφώνεται το μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα. Η ακτινοβολία UVB είναι υπεύθυνη για τα εγκαύματα και τις κοκκινίλες που προκαλούνται στην επιδερμίδα κατά την παραμονή στον ήλιο. Η χρόνια έκθεση σε αυτόν τον τύπο υπεριώδους ακτινοβολίας σχετίζεται με το μελάνωμα.

Επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας UVB

• Έγκαυμα
• Καταστροφή του DNA
• Αφυδάτωση
• Φλεγμονή

 Ορατό Φως (VL)

Το ορατό φως ορίζεται ως το μήκος κύματος που είναι ορατό στο ανθρώπινο μάτι. Συνδέεται με το οξειδωτικό στρες και την επίμονη υπερμελάγχρωση της επιδερμίδας.

Επιπτώσεις  του Ορατού Φωτός VL

• Οξειδωτικό στρες
• Πανάδες
• Θαμπή επιδερμίδα
• Ανομοιόμορφος χρωματικός τόνος

Υπέρυθρη Ακτινοβολία  (IR)

Η υπέρυθρη ακτινοβολία είναι αόρατη στο ανθρώπινο μάτι αλλά μπορεί να γίνει αντιληπτή ως αίσθηση θερμότητας στο δέρμα.

Επιπτώσεις  της υπέρυθρης ακτινοβολίας IR

• Θερμοπληξία
• Οξειδωτικό στρες
• Αποδόμηση του DNA
• Καταστροφή κολλαγόνου

Η σημασία των αντηλιακών –  Φίλτρα & Δείκτης Προστασίας

Ένα αντηλιακό προϊόν μας προφυλάσσει μέσα από κάποια αντηλιακά φίλτρα που μπορούν να τροποποιούν τη διείσδυση της ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρμα μας. Τα φίλτρα αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

• Τα χημικά φίλτρα, τα οποία απορροφούν τις βλαβερές ακτίνες.
• Τα φυσικά φίλτρα, τα οποία αντανακλούν τις βλαβερές ακτίνες.

Συγκεκριμένα, τα χημικά φίλτρα είναι χημικές ουσίες, συνήθως αρωματικές ενώσεις άχρωμες, που φιλτράρουν και απορροφούν μόνο την υπεριώδη ακτινοβολία. Τα αντηλιακά με χημικά φίλτρα έχουν το πλεονέκτημα ότι παρέχουν ευρύ φάσμα φωτοπροστασίας και το μειονέκτημα ότι μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις, κυρίως σε πολύ ευαίσθητα δέρματα, διότι απορροφώνται διαδερμικά.

Αντίθετα, τα φυσικά φίλτρα αποτελούνται κυρίως από ορυκτά όπως οξείδιο του τιτανίου ή οξείδιο του ψευδαργύρου. Αντανακλούν όλο το φάσμα της ηλιακής ακτινοβολίας, ξεπλένονται με το νερό και καθίστανται ανενεργά μετά από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Μάλιστα έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι πιο ασφαλή επειδή αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και δεν απορροφώνται διαδερμικά και το μειονέκτημα ότι περιορίζουν την απορρόφηση της βιταμίνης D.

Δείτε τα αντηλιακά προσώπου & σώματος εδώ!

Ο δείκτης αντηλιακής προστασίας (SPF –Sun Protection Factor) που αναγράφεται στα αντηλιακά προϊόντα, μας πληροφορεί πόση περισσότερη ώρα μπορεί το δέρμα μας να εκτεθεί στον ήλιο χωρίς να καεί.

Χρειάζεται βέβαια να έχουμε υπόψη ότι αυτή είναι μία γενική προσέγγιση αφού παράγοντες όπως ο τύπος του δέρματος, η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας αλλά και η ποσότητα του αντηλιακού που χρησιμοποιούμε, τη διαφοροποιούν ανά περίπτωση.

Πώς να φοράμε σωστά το αντηλιακό μας

• Επιλέγουμε το σωστό αντηλιακό ανάλογα με το χρώμα και τον τύπο του δέρματός μας, την ηλικία και τις δραστηριότητές μας.
• Η εφαρμογή του αντηλιακού πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο, δηλαδή πρακτικά προτού ξεκινήσουμε από το σπίτι. Είναι σημαντικό διότι τα φίλτρα που περιέχουν τα αντηλιακά χρειάζονται χρόνο για να απορροφηθούν και να δράσουν. Επομένως η πρώτη επάλειψη της ημέρας πρέπει να γίνεται πολύ πριν εκτεθεί το δέρμα στον ήλιο δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην καλή κι ομοιόμορφη εφαρμογή η οποία μας εξασφαλίζει σωστή προστασία.
• Επιπλέον, ακόμα κι αν το αντηλιακό μας είναι ανθεκτικό στο νερό (water-resistant), πρέπει οπωσδήποτε να επαναλαμβάνουμε την επάλειψη μετά από το κολύμπι ή όταν ιδρώσουμε πολύ (κι ας μην έχουν περάσει 2 ώρες). Αν δεν κολυμπήσουμε ή δεν ιδρώσουμε, πρέπει να επαναλαμβάνουμε κάθε 2-3 ώρες έκθεσης στον ήλιο. Επίσης, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν εντελώς αδιάβροχα (waterproof) αντηλιακά.
• Σε κάθε επάλειψη προσώπου & σώματος πρέπει να χρησιμοποιούμε 36 γραμμάρια αντηλιακού. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε μια γεμάτη χούφτα αλλά ελάχιστοι άνθρωποι την εφαρμόζουν με αποτέλεσμα να έχει διαπιστωθεί από δερματολόγους ότι ο μέσος όρος ποσότητας αντηλιακού που φοράμε είναι τόσο μικρός που κάνει τον δείκτη προστασίας spf 50+ να συμπεριφέρεται σαν spf
• Κατά την επάλειψη, είναι απαραίτητο να συμπεριλαμβάνουμε όλα τα ηλιοεκτεθειμένα μέρη του σώματος όπως τα αυτιά, τον αυχένα, τους καρπούς, το εσωτερικό των γονάτων και το πάνω μέρος των πελμάτων σας (κουντεπιέ). Τα σημεία αυτά συνήθως τα αμελούν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες, αφήνοντάς τα χωρίς αντηλιακό. Ειδικά τα πέλματα είναι ένα σημείο του σώματος το οποίο σχεδόν ποτέ δεν αλείφουμε με αντηλιακό, αλλά κινδυνεύει πολύ από τον ήλιο όταν κάνει κάποιος ηλιοθεραπεία μπρούμυτα. Αν είστε γυναίκα, θυμηθείτε επίσης τον λαιμό σας. Αν είστε άνδρας με λίγα ή χωρίς μαλλιά, μην ξεχάσετε το δέρμα του κρανίου σας. Τέλος, μην ξεχνάτε τα χείλη σας∙ προτού εκτεθείτε στον ήλιο θα πρέπει να εφαρμόσετε ένα αντηλιακό lipstick.
• Ακόμα, όμως, κι αν καθίσουμε σε σκιερό μέρος, ας μην ξεχνάμε ότι η άμμος, η θάλασσα, τα τζάμια και οι άλλες λείες επιφάνειες αντανακλούν την UV. Επομένως, πάλι χρειαζόμαστε αντηλιακό.
• Το ίδιο και όταν έχει συννεφιά, διότι ποσοστό έως και 80% της UV διαπερνά τα σύννεφα και φθάνει στην επιφάνεια της γης∙ γι’ αυτό τον λόγο χρειαζόμαστε αντηλιακό και τον χειμώνα.
• Στην ευαίσθητη περιοχή των ματιών χρησιμοποιούμε αντηλιακό προσώπου που είναι φτιαγμένο γι’ αυτό το σκοπό κι όχι το αντηλιακό σώματος. Επιπλέον, για να αποφύγουμε την φωτογήρανση γύρω από τα μάτια, φωτοκερατίτιδα κι επιπεφυκίτιδα χρησιμοποιούμε καπέλο με μεγάλο γείσο και σκούρα γυαλιά ηλίου.
• Εάν παρατηρήσουμε κάποια δερματική αντίδραση, πχ κοκκινίλα, σταματάμε αμέσως τη χρήση αντηλιακού και συμβουλευόμαστε τον δερματολόγο μας.
• Όσον αφορά στα βρέφη και τα μικρά παιδιά, πρέπει να αποφεύγουν την άμεση έκθεση στον ήλιο τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 2 ετών, ενώ είναι απαραίτητο να προστατεύονται με καπέλο, γυαλιά ηλίου και ένα ανοιχτόχρωμο δροσερό μπλουζάκι.

Δείτε τα αντηλιακά για βρέφη & παιδιά εδώ!

Τρόποι φύλαξης και αποθήκευσης του αντηλιακού μας

Πάντοτε χρειάζεται να θυμόμαστε πως τα αντηλιακά συνοδεύονται από μία -ενδεικτική – ημερομηνία λήξης.

Παρόλα αυτά, ο τρόπος που τα αποθηκεύουμε (εάν φυλάσσονται σε δροσερό και σκοτεινό χώρο) καθώς και η έκθεσή τους στον ήλιο και την υπερβολική ζέστη συμβάλλει στο να αλλοιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Για να αποφευχθεί αυτός ο κίνδυνος, προσέχουμε τις υψηλές θερμοκρασίες, τον ήλιο και ιδανικά, φυλάμε το περσινό αντηλιακό στο ψυγείο. Δεν ξεχνάμε επίσης να το ανακινούμε πολύ καλά, πριν από κάθε χρήση.

Τηρώντας αυτά τα στοιχειώδη μέτρα προφύλαξης, τα αντηλιακά μας έχουν «προσδόκιμο ζωής» από 6 έως το πολύ 12 μήνες.

Για την ακρίβεια, ένας πρακτικός κανόνας υπαγορεύει πως μια συσκευασία αντηλιακού σώματος θα πρέπει να διαρκεί μόνο 10 μέρες όταν γίνεται έκθεση σε υψηλή υπεριώδη ακτινοβολία.

Μικρές Συμβουλές

1. Προετοιμαστείτε με μια απολέπιση προσώπου και σώματος. Η λεία επιδερμίδα είναι η βάση για ένα ομοιόμορφο μαύρισμα.
2. Μη χρησιμοποιείτε άρωμα ή κολόνια πριν και κατά τη διάρκεια της έκθεσής σας στον ήλιο, για την αποφυγή φωτοαλλεργιών και δυσχρωμιών του δέρματος.
3. Ενυδατωθείτε! Προτιμήστε το νερό και φροντίστε να πίνετε περίπου 2 λίτρα την ημέρα. Ο ιδρώτας και η έκθεση στον ήλιο οδηγούν στη μείωση της υγρασίας της επιδερμίδας, η οποία είναι απαραίτητη για την καλή υγεία και τη νεανικότητά της.
4. Για να βοηθήσετε το δέρμα σας και να το διατηρήσετε λαμπερό και νεανικό, θυμηθείτε πως η κατανάλωση φρέσκων χυμών, ωμών φρούτων και λαχανικών βελτιώνει την ποιότητά του και του χαρίζει ζωντάνια και υγιή εμφάνιση.
5. Μην ξεχνάτε να περιποιείστε το δέρμα σας και μετά από την έκθεσή στον ήλιο. Η επιδερμίδα έχει ανάγκη να αποκαταστήσει τα επίπεδα υγρασίας, γι΄ αυτό, κάθε μέρα, και ιδιαίτερα μετά από το τέλος της ηλιοθεραπείας και του ντουζ, καλό είναι να εφαρμόζετε ένα προϊόν after sun. Έτσι, η επιδερμίδα σας διατηρεί την ελαστικότητα και την απαλότητά της.

Δείτε τα προϊόντα after sun εδώ!

*Ήξερες ότι; 

Ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα αντηλιακά προϊόντα (Regulation No 1223/2009)  έχει καθιερώσει έναν ευρύ έλεγχο φάσματος (FDA’s Broad Spectrum Test) και τα προϊόντα που περνούν επιτυχώς αυτή τη διαδικασία, μπορούν να φέρουν την ένδειξη «ευρέως φάσματος» (Broad Spectrum).

Συνεπώς επιλέγουμε εκείνα τα αντηλιακά που αναφέρουν ότι διαθέτουν φίλτρα προστασίας τόσο για την UVB ακτινοβολία όσο για την UVA ακτινοβολία.

Αυτό το καταλαβαίνουμε επίσημα όταν εκτός των άλλων στη συσκευασία αναγράφεται ο ειδικός δείκτης PPD (Persistent Pigment Darkening). Ο δείκτης PPD, αναφέρεται σε διαφορετικά επίπεδα προστασίας από τις ακτίνες UV-A, όπως με τις ακτίνες UV-B. Έτσι, ένα αντηλιακό με καλή αναλογία SPF/PPD προσφέρει την βέλτιστη προστασία από τις ακτίνες UV (με άλλα λόγια, προστασία ευρέως φάσματος).

Σε αυτόν τον κανονισμό συμπεριλαμβάνεται και ο διαρκής έλεγχος για την ασφαλή  χρήση των νανοϋλικών  ως συστατικά καλλυντικών. Τα νανοϋλικά μπορούν να χρησιμοποιούνται για πολλούς λόγους, π.χ. ως φίλτρα υπεριώδους ακτινοβολίας (όπως το διοξείδιο τιτανίου ή το οξείδιο ψευδαργύρου), ως χρωστικά (π.χ. η αιθάλη) ή ως αντιμικροβιακή ουσία. Η Επιστημονική Επιτροπή για την Ασφάλεια των Καταναλωτών (ΕΕΑΚ) είναι ο αρμόδιος φορέας για την συνεχή αξιολόγηση των συστατικών τους αλλά και για την παροχή καθοδήγησης σε αρμόδιους φορείς όσον αφορά στις μεθοδολογίες δοκιμών που διεξάγονται για να εξασφαλίζεται ο έλεγχός τους υπό το φως νέων επιστημονικών στοιχείων.

Συνεπώς, μην ανησυχείτε όταν χρησιμοποιείτε αντηλιακά, να ανησυχείτε αν δεν τα χρησιμοποιείτε! Εξάλλου, η χρήση αντηλιακών είναι ένας από τους 12 τρόπους για να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου, που περιλαμβάνονται στον ευρωπαϊκό κώδικα κατά του καρκίνου!

[https://ec.europa.eu/health/health-eu-newsletter-219-focus_el]

Σας ευχόμαστε καλές διακοπές!

Με την εμπειρία της ομάδας του Φαρμακείου Περγαντά
Γνωρίστε μας