Η χορτοφαγική διατροφή έχει κερδίσει, αναμφίβολα, το παγκόσμιο ενδιαφέρον κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Οι όροι “vegan” και “vegetarian” έχουν εισβάλλει για τα καλά στη ζωή μας και μας έχουν κινητοποιήσει να αναζητήσουμε τα οφέλη που προσφέρουν στον οργανισμό μας τα δύο χορτοφαγικά διατροφικά σχήματα∙ και λέμε «δύο» γιατί υπάρχουν διαφορές τις οποίες θα δούμε ακολούθως.
Vegetarian vs Vegans – ορισμός & διαφορές
Vegetarians
Η Vegetarian Society ορίζει ως χορτοφάγο «κάποιον που ζει με μια διατροφή που αποτελείται από δημητριακά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, σπόρους, λαχανικά, φρούτα, μύκητες, φύκια, ζύμη ή/και κάποια άλλα τρόφιμα που δεν βασίζονται σε ζώα, με ή χωρίς, γαλακτοκομικά προϊόντα, μέλι ή/και αυγά».
Οι χορτοφάγοι, λοιπόν,τείνουν να είναι λίγο πιο επιεικείς όταν χρησιμοποιούν προϊόντα που προέρχονται από ζώα, όπως το γάλα ή τα αυγά. Με άλλα λόγια, οι χορτοφάγοι μπορεί να μην καταναλώνουν γαλακτοκομικά, αλλά να εντάσσουν στο διατροφολόγιό τους αυγά, μπορεί να αποκλείσουν το κρέας αλλά, ίσως, να φορούν δερμάτινα.
Vegans
Η Vegan Society ορίζει ως vegan «κάποιον που υιοθετεί έναν τρόπο ζωής που αποσκοπεί να αποκλείσει, στο μέτρο του δυνατού και πρακτικά, όλες τις μορφές εκμετάλλευσης και σκληρότητας στα ζώα για φαγητό, ρουχισμό ή για οποιονδήποτε άλλο σκοπό».
Αυτό περιλαμβάνει τη μη χρήση προϊόντων που παράγονται από ζώα, όπως το μέλι από μέλισσες, συμπεριλαμβανομένων και των ειδών ένδυσης που προέρχονται από ζώα, όπως το δέρμα ή η γούνα.
Κατανοεί λοιπόν κανείς πως στους vegetarians το «τοπίο» είναι πιο ευέλικτο σε σχέση με τους vegans. Στους μεν, είναι οι ατομικές πεποιθήσεις που υπαγορεύουν τις συγκεκριμένες διατροφικές επιλογές οι οποίες έχουν να κάνουν, πρωτίστως, με τη φροντίδα της υγείας και, σε κάποιες περιπτώσεις, συμπεριλαμβάνουν και ηθικές επιταγές ενώ στους δε, πρωτοστατεί η δέσμευση για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ζώων ως στάση ζωής.
Τι είναι η vegetarian διατροφή
Οι vegetarians δεν εντάσσουν στο καθημερινό τους διατροφολόγιο κρέας, ψάρια και πουλερικά.
Οι λόγοι για τους οποίους υιοθετούν αυτό το σχήμα διατροφής απορρέουν από θρησκευτικές και προσωπικές πεποιθήσεις καθώς και από ζητήματα ηθικής όπως είναι τα δικαιώματα των ζώων.
Κάποιοι αποφασίζουν να γίνουν vegetarians από περιβαλλοντικές ανησυχίες καθώς η εκτροφή βοοειδών και πουλερικών συμβάλλει στην αύξηση των εκπομπών αερίων, απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες νερού, ενέργειας και φυσικών πόρων προκαλώντας σοβαρές κλιματικές αλλαγές.
Υπάρχουν διάφορες μορφές vegetarian διατροφής οι οποίες διαφοροποιούνται ως προς τους περιορισμούς τους:
Συμπέρασμα: η πλειονότητα των vegetarians που υιοθετούν μία χορτοφαγική διατροφή δεν καταναλώνουν κρέας, ψάρια ή πουλερικά. Υπάρχουν βέβαια διαφοροποιήσεις σε αυτόν τον γενικό ορισμό οι οποίες είτε συμπεριλαμβάνουν είτε αποκλείουν την κατανάλωση αυγών, γαλακτοκομικών και άλλων ζωϊκών προϊόντων.
Τι είναι η vegan διατροφή
Οι vegans δεν εντάσσουν στο καθημερινό τους διατροφολόγιο κρέας, ψάρι, πουλερικά, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα, ούτε και άλλα ζωϊκά παραγόμενα αγαθά, όπως το μέλι.
Οι λόγοι για τους οποίους υιοθετούν αυτό το σχήμα διατροφής απορρέουν από μία ηθική επιταγή για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ζώων και την προστασία του περιβάλλοντος: τάσσονται κατά της εμπορευματοποίησης και της βάναυσης θανάτωσής τους ενώ παράλληλα υιοθετούν μία ακτιβιστική «γραμμή» σε σχέση με την υπερ-εκμετάλλευση του περιβάλλοντος και την επακόλουθη εξάντληση των φυσικών του πόρων.
Υπάρχουν διάφορες μορφές vegan διατροφής με πιο βασικές τις ακόλουθες:
Συμπέρασμα: οι vegans όχι μόνο αποκλείουν από τη διατροφή τους όλα τα ζωικά προϊόντα αλλά τα εξαιρούν και από την ένδυση, απορρίπτοντας οτιδήποτε φτιάχνεται από μαλλί και μετάξι. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσονται και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής, περιποίησης & ομορφιάς που χρησιμοποιούν και τα οποία φέρουν αντίστοιχες πιστοποιήσεις για το ότι δεν περιέχουν ζωϊκά συστατικά [vegan] και δεν δοκιμάζονται σε ζώα [cruelty free].
Οφέλη & μειονεκτήματα
Μία καλά ισορροπημένη χορτοφαγική δίαιτα μπορεί να είναι ταυτόχρονα υγιεινή και θρεπτική. Σε γενικές γραμμές, υποστηρίζεται πως οι χορτοφάγοι τείνουν να έχουν μία περισσότερο ποιοτική διατροφή σε σχέση με τους κρεατοφάγους αλλά και μεγαλύτερο ποσοστό πρόσληψης σημαντικών θρεπτικών συστατικών όπως ίνες, βιταμίνη C, βιταμίνη E και μαγνήσιο.
Επίσης, η χορτοφαγική διατροφή μπορεί να συμβάλλει στα εξής:
Παρόλα αυτά, ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο συγκεκριμένων ελλείψεων: το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια προμηθεύουν τον ανθρώπινο οργανισμό με πρωτεΐνες, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα καθώς και με μικροθρεπτικά συστατικά όπως ο ψευδάργυρος, το σελήνιο, ο σίδηρος και η βιταμίνη B12 ενώ τα γαλακτοκομικά και τα αυγά, περιέχουν κάλσιο, βιταμίνη D και βιταμίνη B. Όταν εξαιρούνται από το καθημερινό μας διατροφολόγιο τα ζωϊκά προϊόντα και το κρέας, είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλισθεί από άλλες πηγές η πρόσληψη των πολύτιμων μικροθρεπτικών συστατικών που μας παρέχουν.
Συνεπώς, εάν κάποιος επιλέξει να υιοθετήσει μία χορτοφαγική διατροφή – vegetarian ή vegan – θα εντάξει όλα εκείνα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία προκειμένου να διασφαλίσει την υγεία και τη ζωτικότητά του.
Εναλλακτικές πηγές πρωτεϊνών (τόφου, τέμπε, λαχανικά, ξηροί καρποί, σπόροι), ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, σίδηρος, ψευδάργυρος και κάλσιο μπορεί να χρειαστούν. Στην περίπτωση των vegans, ενδέχεται να ενταχθεί σε σταθερή βάση η βιταμίνη B12 η οποία βρίσκεται κατ’ εξοχήν σε τροφές ζωϊκής προέλευσης.
Ας ληφθεί υπόψη ότι η έλλειψη των συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να οδηγήσει σε κούραση, αδυναμία, αναιμία, οστεοπενία αλλά και προβλήματα στον θυρεοειδή αδένα, για αυτό καλό θα ήταν να μην ακολουθούνταν μια χορτοφαγική δίαιτα από έγκυες, θηλάζουσες, βρέφη, μικρά παιδιά και κατοικίδια.
Συνοψίζοντας, όταν συμπεριλαμβάνεται καθημερινά στο πρόγραμμα διατροφής των χορτοφάγων μία ποικιλία από φρούτα, λαχανικά, καρπούς ολικής άλεσης, πηγές πρωτεϊνών καθώς και εμπλουτισμένα είδη διατροφής, διασφαλίζεται η επαρκής αφομοίωσή τους. Οι πολυβιταμίνες και τα συμπληρώματα αποτελούν έναν εναλλακτικό ή και παράλληλο τρόπο ενίσχυσης του οργανισμού, θωρακίζοντάς τον με την ημερήσια πρόσληψη των αναγκαίων διατροφικών στοιχείων.
Με την εμπειρία της ομάδας του Φαρμακείου Περγαντά
Γνωρίστε μας
Αποποίηση ευθύνης: Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν άρθρο έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δε μπορούν να αντικαταστήσουν γνωμάτευση του γιατρού σας ή την επίσκεψη σε εξειδικευμένο σύμβουλο υγείας. Εάν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια εξειδικευμένη διατροφή και αντιμετωπίζετε συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας, συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό σας πρώτα.
