Με τον ερχομό της άνοιξης, το θέμα των αλλεργιών απασχολεί όλο και περισσότερους ανθρώπους παγκοσμίως καθώς, εκτός από τη φύση και το γενετικό μας υλικό, ο τρόπος ζωής στις κοινωνίες δυτικού τύπου παίζει μεγάλο ρόλο στην εμφάνισή τους.

Ορισμός αλλεργίας

Με τον όρο «αλλεργία» ή «ατοπία» ορίζεται εκείνη η παθολογική αντίδραση του οργανισμού η οποία προκύπτει κατά την επαφή του με ένα αλλεργιογόνο προκαλώντας υπερευαισθησία του ανοσιακού συστήματος.
Ως αλλεργιογόνα νοούνται οι πρωτεΐνες οι οποίες εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα προκαλώντας την αλλεργική αντίδραση, ενεργοποιώντας δηλαδή το αμυντικό σύστημα του οργανισμού προς παραγωγή αντισωμάτων.
Σημαντικό είναι να διευκρινισθεί πως η αντίδραση αυτή λαμβάνει χώρα εναντίον αθώων και ακίνδυνων ουσιών για τον άνθρωπο μια και δεν έχουν την δυνατότητα ούτε να πολλαπλασιασθούν και να τον κατακυριεύσουν αλλά ούτε να αναπτύξουν τοξική δράση. Εν ολίγοις, τα αλλεργιογόνα δεν αποτελούν επιβλαβείς ουσίες. Παρ’ όλα αυτά, για τους ασθενείς που παρουσιάζουν γενετική προδιάθεση για αλλεργίες, οι κατά τα άλλα αθώες αυτές πρωτεΐνες εκλαμβάνονται ως εχθροί. Το σώμα μας λοιπόν, δίνει εντολή στα κύτταρα του αμυντικού συστήματος να κατασκευάσουν αντισώματα προκειμένου να καταπολεμήσουν τα αλλεργιογόνα. Κάθε φορά που το αντίσωμα θα συναντήσει το συμπληρωματικό προς αυτό αλλεργιογόνο, θα επιχειρήσει να το καταστρέψει και στην προσπάθεια αυτή θα παραχθούν ουσίες που προκαλούν τα συμπτώματα της αλλεργίας.

Αίτια που προκαλούν μία αλλεργία

Σε παγκόσμιο επίπεδο οι κύριες αιτίες που συμβάλλουν στην αύξηση των αλλεργικών παθήσεων εκτός από το γενετικό μας υλικό, είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η βιομηχανοποίηση, η ρύπανση του περιβάλλοντος και το έντονο στρες.
Πιο συγκεκριμένα, τα κύρια αίτια για τις αλλεργίες είναι τα γνωστά μας πλέον αλλεργιογόνα.

 

Ποια είναι τα κυριότερα αλλεργιογόνα που προκαλούν τις πιο συχνές αλλεργίες

Τα αλλεργιογόνα μπορούν αδρά να χωριστούν σε:

  • αεροαλλεργιογόνα ή εισπνεόμενα
  • τροφικά
  • φαρμακευτικά
  • τα απορρέοντα από το δηλητήριο υμενοπτέρων εντόμων

Αεροαλλεργιογόνα

Προκαλούν αναπνευστικές αλλεργίες όταν εισπνέονται δηλαδή αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα, και περιλαμβάνουν:

  1. Τη γύρη κάποιων φυτών και δέντρων. Συνήθως παρουσιάζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει όχι μόνο να παράγουν μεγάλη ποσότητα γύρης αλλά να είναι και ανεμόφιλα έτσι ώστε η γύρη να μεταφέρεται.
  2. Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, ισχυρότατα και συχνά αλλεργιογόνα. Είναι μικρά ζωύφια, μη ορατά με γυμνό μάτι, τα οποία φωλιάζουν στα μάλλινα ρούχα, σε μάλλινα χαλιά και μοκέτες, καθώς και σε βιβλία. Το πιο σημαντικό αλλεργιογόνο της σκόνης προέρχεται από τα ακάρεα Dermatophagoides pteronyssinus και Dermatophagoides farinae. Αξίζει να αναφερθεί ότι σε 100 mg σκόνης αντιστοιχούν περισσότερα από 3.000 ακάρεα! Οι συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη των ακάρεων είναι η αυξημένη θερμοκρασία και υγρασία του περιβάλλοντος.
  3. Τα σπόρια των μυκήτων. Η έκθεση στους μύκητες είναι συνεχής δίχως να υπάρχει εποχική κατανομή. Οι σπουδαιότεροι αλλεργιογόνοι μύκητες είναι οι εξής: Gladosporium, Alternaria, Penicillium και Basidiomycetes.
  4. Τα επιθήλια κατοικίδιων ζώων, συνήθως γάτας και σκύλου. Αξιοσημείωτο είναι πως αυτά τα αλλεργιογόνα παραμένουν στον χώρο για πάρα πολύ καιρό, γεγονός που αιτιολογεί και την επιμονή των αλλεργικών αντιδράσεων σε περιπτώσεις που τα κατοικίδια έχουν ήδη απομακρυνθεί.

Τροφικά

Προκαλούν τροφικές αλλεργίες και σε αυτά συμπεριλαμβάνονται θεωρητικά όλα τα τρόφιμα τα οποία περιέχουν πρωτεΐνες που μπορούν να δράσουν ως αλλεργιογόνα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων τροφών είναι το γάλα, οι ξηροί καρποί, τα οστρακοειδή και τα ψάρια καθώς και διάφορα φρούτα.

 

Φαρμακευτικά

Προκαλούν φαρμακευτικές αλλεργίες και αφορούν σε κάποια φάρμακα, κυρίως κοινά αντιβιοτικά και ευρέως χρησιμοποιούμενα που ανήκουν στην ομάδα των β λακταμών και κεφαλοσπορινών, όπως επίσης και κάποιες σκιαγραφικές ουσίες.

 

Τα απορρέοντα από το δηλητήριο υμενοπτέρων εντόμων

Η μέλισσα και η σφήκα είναι οι δύο συνήθεις ένοχοι που προκαλούν τη συγκεκριμένη αλλεργία. Κάποιες πρωτεΐνες που αφήνουν κατά το τσίμπημα τους δημιουργεί μια τέτοια αλλεργική αντίδραση η οποία ενέχει κίνδυνο ακόμη και για την ίδια τη ζωή του αλλεργικού σε αυτές ατόμου.

Τα αλλεργιογόνα μπορεί να εισέλθουν στον οργανισμό μας με τέσσερις τρόπους:

  • από το αναπνευστικό σύστημα με την εισπνοή
  • από το πεπτικό σύστημα με την κατάποση
  • από το δέρμα όταν η κατασκευή του παρουσιάζει μικρά κενά όπως στην ατοπική δερματίτιδα
  • με ένεση όπως συμβαίνει στην αλλεργία σε ενέσιμα φάρμακα

 

Με ποια μορφή μπορεί να εκδηλωθεί μια αλλεργία

Ως ρινίτιδα: χαρακτηρίζεται από μπούκωμα της μύτης, φτάρνισμα, καταρροή, ρινικό κνησμό ενώ συχνά συνυπάρχει και επιπεφυκίτιδα. Το πρόβλημα ενδέχεται να είναι εποχικό ή να διαρκεί όλο το έτος.
Ως άσθμα: χαρακτηρίζεται από βήχα, δυσκολία στην αναπνοή και συριγμό. Σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα αποτελούν οι λοιμώξεις των ιγμορείων και των πνευμόνων, ενώ συχνά, συνυπάρχει οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας.
Ως επιπεφυκίτιδα: χαρακτηρίζεται από φαγούρα, κοκκινίλα και δάκρυσμα των ματιών.
Ως ατοπική δερματίτιδα ή έκζεμα: είναι η αλλεργικότερη ατοπική νόσος από την οποία ξεκινάνε όλες οι αλλεργίες και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση εξανθημάτων σε διάφορες περιοχές του σώματος, μικρές πληγές και οροροή καθώς και έντονο κνησμό.
Ως αντίδραση από το πεπτικό σύστημα: συνοδεύεται από ναυτία εμετούς, πόνους στην κοιλιά, διάρροια.

Και τέλος, ως αναφυλακτική αντίδραση η οποία είναι ταχέως εξελισσόμενη. Στην πιο σοβαρή της μορφή, συστηματική αναφυλαξία (αλλεργικό Shock) εκδηλώνεται με πτώση της πίεσης, ταχυκαρδία, διαταραχές στην όραση, ζάλη, λιποθυμία. Θεωρείται η πιο επικίνδυνη εκδοχή αλλεργίας η οποία μπορεί ακόμη και να ενέχει κίνδυνο για τη ζωή του ασθενούς. Ως εκ τούτου, είναι επιτακτική η ανάγκη για άμεση αντιμετώπισή της σε νοσοκομείο. Στην ηπιότερη της μορφή, η αναφυλακτική αντίδραση εκδηλώνεται με κάποιο άλλο από τα παραπάνω συμπτώματα, όπως βήχας, δύσπνοια, κνίδωση, κοιλιακό άλγος, ναυτία.

Διάγνωση & αντιμετώπιση των αλλεργικών παθήσεων

Για τη διάγνωση των αλλεργικών παθήσεων ακολουθείται η κλασσική διαδικασία η οποία συνοψίζεται στη λήψη ιστορικού, κλινική εξέταση και δερματικές δοκιμασίες (test).
Ο μακροπρόθεσμος στόχος της θεραπείας των ασθενών με αλλεργικά νοσήματα εστιάζει στην επίτευξη της μέγιστης ανακούφισης των συμπτωμάτων με όσο το δυνατόν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η πλέον πρακτική και αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την αποφυγή των αλλεργιογόνων σε συνδυασμό με ένα ενδεδειγμένο πρωτόκολλο φαρμακευτικής αγωγής. Δείτε περισσότερα για τα φαρμακευτικά σκευάσματα εδώ.

 

Ομοιοπαθητική & Φυτοθεραπεία στην καταπολέμηση των αλλεργικών παθήσεων

Άξιο αναφοράς αποτελεί το γεγονός ότι η απευαισθητοποίηση του ασθενούς μπορεί να επιτευχθεί και με ομοιοπαθητικές μεθόδους. Μάλιστα, ένα από τα πλέον αποτελεσματικά πεδία δράσης της ομοιοπαθητικής είναι η αντιμετώπιση των αλλεργιών. Η κλασσική ομοιοπαθητική λαμβάνει υπόψη της όλους τους παράγοντες, όπως τον τύπο του αλλεργιογόνου, την συμπτωματολογία, καθώς και την εποχή κατά την οποία σημειώνεται έξαρση της αλλεργίας, ενώ για την αντιμετώπισή της χρησιμοποιεί ομοιοπαθητικά φάρμακα, όπως την Sabadilla, το Nux vomica, το Natrum muriaticum, το Gelsemium, το Ferrum phosphoricum, την Euphrasia, το Arsenicum album, το Allium , μεταξύ πολλών άλλων.

Ένα ακόμη πεδίο το οποίο αποδεικνύεται σημαντικό για την αντιμετώπιση των αλλεργιών είναι η φυτοθεραπεία, δηλαδή η χρήση βοτάνων. Κάποια από τα βότανα που παρουσιάζουν εξαιρετικές ιδιότητες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η Echinacea, το Plantago, η Ιτιά, ο Πανσές, η Καλέντουλα και το Αγριμόνιο. Η λήψη των βοτάνων γίνεται με τη μορφή αφεψήματος, βάμματος, κάψουλας-δισκίου, κρέμας, αλοιφής και λοσιόν. Ανάλογα με την περίπτωση, τον τύπο και τα συμπτώματα της αλλεργίας, επιλέγεται και η χορήγηση του κατάλληλου βοτάνου.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στους σπόρους της Ιαπωνικής Μέντας (Perilla Frutescens) οι οποίοι στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική χρησιμοποιούνται ως αποχρεμπτικό, αντι-ασθματικό, φάρμακο για το βήχα, αλλά και ως πεπτικό βοήθημα. Τα φύλλα της Ιαπωνικής μέντας βοηθούν στην καταπολέμηση του κρυολογήματος ενώ η ικανότητά της να περιορίζει την ευαισθησία του ατόμου στους αλλεργιογόνους παράγοντες και να αμβλύνει τα συμπτώματα, την καθιστούν ανάμεσα στα πλέον δημοφιλή βότανα.

Πιο συγκεκριμένα, οι βοτανοθεραπείες μπορούν να δυναμώσουν το αναπνευστικό και ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε το αλλεργιογόνο να μην προκαλεί τη χαρακτηριστική αντίδραση.

Επί παραδείγματι:

Η περίπτωση του αλλεργικού πυρετού και της αλλεργικής ρινίτιδας (που προκαλούνται από τη γύρη της χλόης ή των δέντρων καθώς και από την οικιακή σκόνη και το τρίχωμα των ζώων), αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με τη χρήση:

  • Ευφράζιας (Euphrasia Officinalis), βότανο το οποίο μειώνει τις ρινικές εκκρίσεις και καταπραΰνει τους βλεννογόνους και τον επιπεφυκότα. Συνιστάται η χρήση του σε μορφή βάμματος – σε συνδυασμό με βάμμα
  • Κουφοξυλιάς (Sambucus Nigra) για κατάποση και αραιωμένο σε 150gr νερό για εξωτερική εφαρμογή – καθώς και σε μορφή καψουλών των 200mg τρεις φορές την ημέρα. Για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιείται και το βάμμα της
  • Αρνόγλωσσας (Plantago Lanceolata), που καλό είναι να συνδυάζεται με αφέψημα χαμομηλιού.
  • Επιπλέον, η Τσουκνίδα (Urtica Dioica), η Χρυσόβεργα (Solidago Virgaurea), το Ευπατόριο (Eupatorium Perfoliatum), το Θυμάρι (Thymus Vulgaris) και το Σκαφίδιο της Βαϊκάλης (Scutellaria Baicalensis), συγκαταλέγονται στα βότανα των οποίων τα εγχύματα είναι πολύ βοηθητικά στις περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας και αλλεργικού κατάρρου. Μπορούν να ληφθούν είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά.

Η περίπτωση της δυσανεξίας σε διάφορες τροφές ή ομάδες τροφών, μπορεί να αντιμετωπιστεί με:

  • το Αγριμόνιο (Agrimonia Eupatoria), που καταπραΰνει τις φλεγμονές και τον ερεθισμό του εντέρου,
  • την Καλέντουλα (Calendula Officinalis), καθώς και με το σκόρδο (Allium Sativum), δύο ισχυρά αντιμυκητιασικά εργαλεία που υποστηρίζουν την αποκατάσταση της χλωρίδας του εντέρου.

Όσον αφορά το σκόρδο, η λήψη του είναι εφικτή τόσο υπό τη φυσική του μορφή όσο και σε μορφή κάψουλας. Τα άλλα δύο βότανα είναι δυνατόν να ληφθούν είτε ως έγχυμα είτε ως βάμμα. Ένας συνδυασμός βοτάνων που προτείνεται για την αντιμετώπιση της δυσανεξίας είναι ο ακόλουθος: σε βάμμα καλέντουλας προσθέστε βάμμα εχινάκειας, μελισσόχορτου και αγριμόνιου. Λαμβάνετε 25 σταγόνες βάμματος αραιωμένο σε νερό τρεις φορές την ημέρα.

Η περίπτωση της κνίδωσης, δηλαδή της εμφάνισης εξανθημάτων και φουσκαλών στο δέρμα αντιμετωπίζεται με:

  • τον Πανσέ (Viola Tricolor) ο οποίος καταπραΰνει όλες τις δερματικές φλεγμονές
  • το Λάχανο (Brasica Sinica) το οποίο παρουσιάζει αντιφλεγμονώδεις και επουλωτικές ιδιότητες.

Το Λάχανο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε στη φυσική του μορφή, αυτούσιο, τοποθετώντας απλώς ένα φρέσκο φύλλο πάνω στην πάσχουσα περιοχή, είτε να στραγγιστεί ο χυμός του και να χρησιμοποιηθεί ως λοσιόν. Επίσης, συνιστάται η λήψη του Πανσέ σε μορφή βάμματος ή εγχύματος καθώς και η χρήση του για πλύσεις.

Συνοψίζοντας, είναι ευοίωνο το γεγονός ότι στην αντιμετώπιση των αλλεργικών νόσων, φαινόμενο το οποίο εμφανίστηκε τον τελευταίο αιώνα και σημείωσε δραματική αύξηση, διατηρούν αγαστή συνεργασία η κλασσική ιατρική με την ομοιοπαθητική και τη φυτοθεραπεία. Ο κάθε ασθενής χαίρει μιας διακριτικής ευχέρειας να επιλέξει ένα εξατομικευμένο σχήμα αγωγής το οποίο εστιάζει στην ουσιαστική και μακροπρόθεσμη άμβλυνση της οξύτητας των δικών του συμπτωμάτων, διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μία ήρεμη και αρμονική καθημερινότητα.

 

Το φαρμακείο μας για πάνω από τριανταπέντε χρόνια, έχει επενδύσει στη γνώση και τον κατάλληλο εργαστηριακό εξοπλισμό, για να παρέχει την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση στον κάθε άνθρωπο που μας επισκέπτεται καθημερινά.

Αυτή η πολυετής ενασχόληση με το χώρο του φαρμάκου και των εναλλακτικών θεραπειών μας έχει προσφέρει, εκτός από γνώση και μεγάλη εμπειρία την οποία, σήμερα, θεωρούμε χρέος μας να τη μεταφέρουμε στις επόμενες γενεές μέσα από τα κείμενα που θα διαβάζετε σε αυτόν το χώρο, καθώς και από το χώρο του φαρμακείου μας.

Σας καλωσορίζουμε σε μία διαφορετική, φαρμακευτική εμπειρία!

Με εκτίμηση,
Γιάννα Περγαντά 

Γνωρίστε μας

Δημοφιλή άρθρα

X